สำนวนภาษาไทย

สำนวน คำพังเพย สุภาษิต

สำนวน หมายถึง ถ้อยคำที่เรียบเรียง โวหาร บางทีก็ใช้ สำนวนโวหาร (พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525)

คำพังเพย หมายถึง คำกลางที่กล่าวไว้ให้ตีความกับเรื่อง (พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525)

อุปมาอุปมัย การเปรียบเทียบ (พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525)

ภาษิต หมายถึง คำกล่าว ตามศัพท์เป็นคำกลางๆ ใช้ทางดีทางชั่ว แต่โดยความหมายแล้วจุกประสงค์คำกล่าวถือว่า เป็นคติ

(พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525)

แนวข้อสอบ

1. ข้อใดมีความหาย ตรงกับคำว่า "กินปูนร้อนท้อง"

ก. คนทำผิดมักกระวนกระวายใจ

ข. คนทำผิดมักจะชอบแก้ตัว

ค. คนทำผิดมักจะแสดงอาการพิรุธออกมา

ง. คนทำผิดมักจะเผลอบอกโดยไม่รู้ตัว

2. เขาเป็นคนมีอำนาจ สามารถชี้ต้นตาย ปลายเป็น ตรงกับข้อใด

ก. ใช้ให้ตายให้เป็นได้

ข. ทำอะไรก็ได้

ค. มีอำนาจคับฟ้า

ง. ว่าอย่างไรเป็นอย่างนั้น

3. การทำอะไรไปล่วงหน้า ทั้งๆที่ไม่ทราบถึงผลลัพธ์ กล่าวเป็นสำนวนอุปมา อย่างไร

ก. น้ำลอดใต้ทราย

ข. หวังน้ำบ่อหน้า

ค. หว่านพืชหวังผล

ง. ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก

4. "ปัดสวะให้พ้นตัว" มีความหมายตรงกับข้อใด

ก. การเตือนให้รู้จักรักษาความสะอาดทั้งในบ้านและนอกบ้าน

ข. การมีนิสัยมักง่าย ปัดภาระให้พ้นตัว

ค. การไม่รับผิดชอบในงานที่ตนได้รับมอบหมาย

ง. การรักษาผลประโยชน์ของตนโดยไม่ใส่ใจว่าผู้อื่นจะเดือดร้อนเพราะการนั้น

5. "สิ่งที่เป็นภัยอยู่ใกล้ตัว" ใช้สำนวนว่าอย่างไร

ก. หนีเสือปะจระเข้

ข. ขว้างงูไม่พ้นคอ

ค. หนามยอกอก

ง. ช้างสาร งูเห่า ข้าเก่าเมียรัก

6. "คนที่ทำสิ่งใดโดยวิธีรุนแรง" กล่าวเป็นสำนวนได้อย่างไร

ก. น้ำเชี่ยวอย่าเอาเรือขวาง

ข. หักด้ามพร้าด้วยเข่า

ค. ตัดไปหัวลม

ง. ขิงก็ราข่าก็แรง

7. "หาความเดือดร้อนใส่ตัวเองโดยใช่เหตุ" กล่าวเป็นอุปมาว่าอย่างไร

ก. เอาเนื้อมาสู้เสือ

ข. เอามือซุกหีบ

ค. เอาเนื้อไปแลกกับหนัง

ง. เอาทองไปรู่กระเบื้อง

8. สำนวนใด "มุ่งสอนผู้หญิงโดยเฉพาะ"

ก. ชิงสุกก่อนห่าม

ข. ปลูกเรือนคร่อมตอ

ค. น้ำตาลใกล้มด

ง. กินน้ำใต้ศอก

9. "อยู่ดีไม่ว่าดีไปเอาลูกเขามาเลี้ยง เป็นการ...................แท้ ๆ"

ก. แกว่งเท้าหาเสี้ยน

ข. เอามือซุกหีบ

ค. พุ่งหอกเข้ารก

ง. หาเหาใส่หัว

10. สำนวนข้อใดมีรากฐานจากสภาพแวดล้อมที่อยู่ห่างไกลตัวเราที่สุด

ก. ติเรือทั้งโกลน

ข. ถอยหลังเข้าคลอง

ค. ชักแม่น้ำทั้งห้า

ง. ขนทรายเข้าวัด

11. สำนวนใด มีความหมายแสดงความเสียเปรียบ

ก. กินน้ำใต้ศอก

ข. ตาบอดได้แว่น

ค. อาภัพเหมือนปูน

ง. ใกล้เกลือกินด่าง

12. "แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ" หมายความว่าอย่างไร

ก. ของไม่มีราคาแต่มีค่า

ข. ของดีแต่ไม่มีราคา

ค. ทิ้งไปแล้วกลับเสียดายภายหลัง

ง. นึกถึงคุณค่าของสิ่งที่คิดว่าไม่มีประโยชน์

13. ข้อใดมีสำนวนไม่สัมพันธ์กัน

ก. ขมิ้นกับปูน นุ่นกับไฟ

ข. เสือซ่อนเล็บ คมในฝัก

ค. กันดีกว่าแก้ ตัดไฟต้นลม

ง. เส้นผมบังภูเขา หญ้าปากคอก

14. การแสดงความวิตกกังวลเกินกว่าเหตุ กล่าวเป็นสำนวนไทยว่าอย่างไร

ก. ตีงูให้กากิน

ข. ตีตนไปก่อนไข้

ค. ใจดีสู้เสือ

ง. อกสั่งขวัญแขวน

15."วันพรุ่งนี้สอบ คืนนี้ค่อยดูหนังสือ" ตรงกับสำนวนใด

ก. หวังน้ำบ่อหน้า

ข. ใจดีสู้เสือ

ค. ตำข้าวสารกรอกหม้อ

ง. ช้าๆ ได้พร้าสองเล่มงาม

16. การทำอะไรที่ต้องเสียทรัพย์มากมายแล้วได้ผลไม่คุ้มค่ากับเงินทองที่ต้องเสียไป ตรงกับสำนวนใด

ก. ตีงูให้กากิน

ข. ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ

ค. ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น

ง. เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียนาน

17. ต่างคนต่างแรงไม่ยอมกัน ตรงกับสำนวนใด

ก. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่

ข. ขนมพอสมน้ำยา

ค. ขิงก็ราข่าก็แรง

ง. เกลือจิ้มเกลือ

18. ให้ระมัดระวังคำพูดและการกระทำให้ดี อาจมีคนได้ยินหรือเห็นได้ ตรงกับสำนวนใด

ก. ตาเป็นนกแขวก

ข. ตาเป็นสับปะรด

ค. ตาเฟื้องตาสลึง

ง. กำแพงมีหู ประตูมีช่อง

19. "พูดให้เขวไปนอกเรื่อง" ตรงกับสำนวนข้อใด

ก. ชักใบให้เรือเสีย

ข. ชักน้ำเข้าลึก

ค. ชักศึกเข้าบ้าน

ง. ชักแม่น้ำทั้งห้า

20. "เกลียดสิ่งใดได้สิ่งนั้น" ตรงกับข้อใด

ก. เกลียดเข้ากระดูกดำ

ข. เกลียดความความถึง

ค. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่

ง. เกลียดตัวกินไข่ เกลียดปลาไหลกินน้ำแกง

21. ข้อใดใช้สำนวนได้ถูกต้อง

ก. ธิดากับนพพร เป็นหัวแก้วหัวแหวนของพ่อแม่

ข. แดงพลอยติดร่างแห ได้รับเหรียญกล้าหาญ

ค. หลายคนตราหน้า ว่าเขาจะได้เป็นรัฐมนตรีอีก

ง. ผู้หญิงคนนั้นสวมเสื้อบางเสียจนดูตัวเปล่าเล่าเปลือย

22. "หัวเรือใหญ่" หมายความว่าอย่างไร

ก. นักเลง

ข. มีตำแหน่งและมีอำนาจ

ค. ทำตัวเป็นหัวหน้าเข้าไปเกี่ยวข้องด้วยทุกเรื่อง

ง. ทำตัวว่ามีรสนิยมสูง ชอบแต่ของดีมีราคา

23. "ฟังหูไว้หู" หมายความว่าอย่างไร

ก. อย่าด่วนสรุปทันทีที่ได้ฟัง

ข. อย่าฟังความข้างเดียว

ค. อย่าเสียโอกาสในการฟัง

ง. อย่าฟังโดยไม่จดลง

24. "ปากหนัก" หมายความว่าอย่างไร

ก. พูดรุนแรง

ข. พูดช้า ๆ

ค. ไม่ค่อยพูด

ง. พูดได้ตรง

25. สำนวนใดมีความหมายใกล้เคียงกันมากที่สุด

ก. หน้าเนื้อใจเสือ ปากว่าตาขยิบ

ข. ขิงก็ราข่าก็แรง ขนมพอสมน้ำยา

ค เกี่ยวแฝกมุงป่า ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ

ง. เอาไม้ซีกไปงัดไม้ซุง เอาเนื้อหมูไปปะเนื้อช้าง

26. "คนที่รู้อะไรด้านเดียว แล้วก็เข้าใจว่าว่าสิ่งนั้นเป็นอย่างนั้น"

ก. ตาบอดได้แว่น

ข. ตาบอดคลำช้าง

ค. ตาบอดสอดตาเห็น

ง. ตาบอดตาใส

27. ข้อใดมีความหมายว่า "ไม่ยอมถอย"

ก. ถึงพริกถึงขิง

ข. ถึงไหนถึงกัน

ค. ถึงเนื้อถึงตัว

ง. ลงไม้ลงมือ

28. "สิบเบี้ยใกล้มือ" หมายความว่าอย่างไร

ก. ของที่อยู่ใกล้มักจะไม่สนใจ

ข. ของที่มีค่าเพียงเล็กน้อย เมื่อมีโอกาสจะได้ควรเอาไว้ก่อน

ค. ของที่อยู่ไกลย่อมมีค่ามากกว่าของเล็กน้อยที่อยู่ไกล

ง. ของเล็กน้อยเมื่อมีโอกาสจะได้แน่นอนควรทิ้งไว้ก่อน ควรสนใจสิ่งที่ยังไม่แน่นอน

29. "คนเราจิตใจต่างกัน" พูดเป็นสำนวนว่าอย่างไร

ก. ขนมพอสมน้ำยา

ข. ลางเนื้อชอบลางยา

ค. คอหยัก ๆ สักแต่ว่าคน

ง. คับที่อยู่ได้คับใจอยู่ยาก

30. "พกหินดีกว่าพกนุ่น" หมายความว่าอย่างไร

ก. หินหนักกว่านุ่น

ข. ไปไหนควรเอาหินไปด้วย

ค. ทำงานหนักได้ประโยชน์กว่างานเบา

ง. ให้ใจคอหนักแน่นอย่าหูเบาใจเบา

31. "ตีปลาหน้าไซ" หมายความว่าอย่างไร

ก. จับปลาได้มาก

ข. ทำร้ายเด็กต่อหน้าผู้ใหญ่

ค. ทำให้ผู้อื่นเสียประโยชน์ที่เขาควรจะได้

ง. ฉวยโอกาสกอบโกย

32. ผู้ที่มีสิ่งที่ตนไม่รู้คุณค่า อุปมาว่าอย่างไร

ก. กิ้งก่าได้ทอง

ข. วานรได้แก้ว

ค. หัวล้านได้หวี

ง. ตาบอดได้แว่น

ศัพท์ที่ควรรู้

1. ล้วงลูก

2. เส้นใหญ่ เด็กเส้น

............................................................................................................................................

เฉลย. 1.ค. 2.ง. 3.ง. 4.ง. 5.ง. 6.ข. 7.ข. 8 ง. 9.ง. 10.ค.

11.ก. 12.ง. 13.ก. 14.ข. 15.ค. 16.ข. 7.ค. 18.ง. 19.ก. 20.ข.

21.ก. 22.ค. 23.ก. 24.ค. 25.ข. 26.ข. 27.ข. 28.ข. 29.ข. 30.ง.

31.ค. 32.ข.